Project 210: 'Meten aan Zaalakoestiek'

Sprekers:
Constant Hak (TU Eindhoven)
Jasper van Dorp Schuitman (Philips research)


Datum bijeenkomst:
Woensdag 16 februari 2011
19:30-20:00 Zaal open en koffie
20:00-22:00 Lezing
uiterlijk binnen om 20:10 uur

Programma

1) Weet wat je (niet) meet

Constant Hak

ISO-3382-1 specificeert methoden voor het meten van 1- en 2-kanaals zaalakoestische parameters. Deze internationale norm beschrijft de meetprocedure, de meetapparatuur en de  meetposities. Ook wordt aangegeven hoe de verkregen data dient te worden verwerkt en gepresenteerd.

De bron
Als geluidbron wordt een omnidirectionele bron (bolbron) voorgeschreven. Hierbij wordt per frequentieband een eis gesteld aan de richtkarakteristiek, waarbij afwijkingen worden toegelaten van 1 dB voor de laagste tot 6 dB voor de hoogste band. De meest toegepaste luidsprekerbron die ruim voldoet aan deze eis is een dodecaëder ‘bolbron’  bestaande uit een regelmatig 12-vlak, waarvan elk vlak is voorzien van een luidspreker. In sommige gevallen wordt een middeling voorgeschreven over minimaal 3 metingen, waarbij de bron wordt gedraaid.

De meetmicrofoon
Voor de meeste 1-kanaals metingen is een omnidirectionele microfoon vereist. Voor de 2-kanaals metingen wordt een bidirectionele microfoon (8-karakteristiek) of een HATS (Head And Torso Simulator) voorgeschreven.

Het meetsignaal
De meeste zaalakoestische parameters worden afgeleid uit gemeten impulsresponsies. Deze impulsresponsies worden verkregen uit een ‘echte’ impuls of door deconvolutie met de ‘sweep’ of ‘MLS’ als meetsignaal. De kwaliteit van de gemeten impulsresponsie bepaalt in hoeverre het mogelijk is een zaalakoestische parameter nauwkeurig te bepalen. De volgende invloeden op zaalakoestische parameters zullen worden besproken:

• de INR (decay range) en de meetlengte van de verkregen impulsresponsie;
• de niet-bolvormige richtkarakteristiek van een standaard dodecaëder bron;
• de richtgevoeligheid van een (roterende) HATS, indien deze óók zou worden gebruikt voor het meten van de 1-kanaals parameters.

2) Het meten van objectieve, signaal-specifieke zaalakoestische parameters met gebruik van een hoormodel

Jasper van Dorp Schuitman, een verslag van een onderzoek dat hij samen met Diemer de Vries heeft gepubliceerd.

De akoestische eigenschappen van een ruimte worden doorgaans beschreven door middel van objectieve parameters, die worden berekend uit gemeten - of gesimuleerde - pulsresponsies. Deze methode heeft echter enkele nadelen. Zo worden pulsresponsies meestal gemeten in lege ruimtes bijvoorbeeld, terwijl de akoestische eigenschappen in de regel afhankelijk zullen zijn van de bezetting van de ruimte. Daarnaast wordt er nauwelijks rekening gehouden met het type bronsignaal (spraak, muziek, enz.). Tot slot correleren de objectieve parameters in sommige gevallen niet met de menselijke perceptie van de zaalakoestische eigenschappen van een bepaalde ruimte.

Wij stellen een nieuwe methode voor om objectieve maten te bepalen die zijn gerelateerd aan vier aspecten van zaalakoestiek: • • Galm,
• Duidelijkheid,
• Apparent Source Width (ASW) en
• Listener Envelopment (LEV).

Deze methode maakt gebruik van een niet-lineair, binauraal hoormodel, dat in staat is om deze parameters te berekenen uit willekeurige binaurale opnames. Dat betekent dat deze parameters kunnen worden bepaald tijdens een uitvoering, bijvoorbeeld. Een ander voordeel is dat het type bronsignaal automatisch meegenomen wordt. De nieuwe methode heeft zijn voorspellende waarde bewezen; door middel van diverse luistertesten is gebleken dat in de meeste gevallen de nieuwe parameters beter correleren met de perceptuele resultaten dan de conventionele parameters.

Locatie:
High Tech Campus 36
5656 AE Eindhoven
zie kaartje onderaan
zie routebeschrijving
download kaart Campus

Parkeren
Aanbevolen in P3

Contactpersoon
Peter Swarte (zie bestuur)

Aanmelden
In verband met de ruime belangstelling is inschrijven voor deze bijeenkomst niet meer mogelijk.
Deelname aan de bijeenkomst is kostenloos voor leden. Introducés betalen € 10,- (student introducés € 5,-)
Leden van VCA en VPT hebben eveneens vrije toegang.



View AES-NL in a larger map